donderdag 29 september 2011

Overdreven angst voor een pandemie


Gisteren las ik in de krant dat de Mexicaanse griep de Nederlandse belastingbetaler 144 miljoen euro heeft gekost. Verspild geld, omdat 20 miljoen preventief ingekochte griepvaccins ongebruikt werden weggegooid. Ten tijde van deze griepuitbraak stelde ik meteen al vast dat de gevaren schromelijk werden overdreven. Lees hieronder het stukje dat ik daarover destijds schreef. Uiteindelijk bleek het aantal slachtoffers van de Mexicaanse griep veel kleiner te zijn dan dat van een gemiddelde jaarlijkse griepgolf.

Waarom wordt er door de autoriteiten wereldwijd toch iedere keer zo overspannen gedaan over elk nieuw griepvirus dat ergens op aarde opduikt? Het patroon is altijd hetzelfde. Nog voordat er ook maar iets met zekerheid over het virus bekend is, doen al de meest wilde verhalen de ronde. Hierbij wordt vrijelijk gespeculeerd over grote aantallen dodelijke slachtoffers. Ook nu weer bij de Mexicaanse griep. Zonder een flintertje bewijs stuurt de regering van Mexico op hoge toon een alarmerend bericht uit. Vervolgens is de hele wereld in rep en roer. Alles wat de Mexicaanse autoriteiten uit de mouw schudden wordt voor zoete koek geslikt. In eerste instantie wordt lichtzinnig gesproken over meer dan honderd doden, alleen al in Mexico, als direct gevolg van het nieuwe griepvirus. Later blijkt dat allemaal uiterst voorbarig te zijn. In werkelijkheid zijn er slechts negentien gevallen waarvan daadwerkelijk vaststaat dat zij zijn overleden aan de Mexicaanse griep.

Bovendien wordt het virus gemakzuchtig ‘varkensgriep' genoemd, terwijl het nota bene nog nooit op een varken is aangetroffen, maar wel volop van mens tot mens overgaat. Zo wordt het eten van varkensvlees en passant weer eens lekker ongegeneerd in de verdachtenhoek geplaatst, zonder dat daar in de verste verte maar enige aanleiding toe is.

Ook de reactie van de Nederlandse media op dergelijke ongefundeerde onheilstijdingen heeft een hoog voorspelbaarheidsgehalte. Er kan, zoals nu, geen griepje opsteken ergens ter wereld of het hijgerige verlangen naar een pandemie ligt weer op de lippen van elke journalist bestorven. Geen interview gaat voorbij of het wordt afgesloten met de P-vraag. En zoals te doen gebruikelijk worden gevierde nationale deskundigen als Ab Osterhaus en Roel Coutinho van stal gehaald voor hun jaarlijkse ten minutes of fame. Ook zij doen trouw wat van hun verwacht wordt en gooien enthousiast hun verontruste duit in het zakje gebakken lucht. Het lijkt warempel wel of velen hunkerend uitkijken naar de uitbraak van een pandemie en alle bijkomende misère.

Griepvirussen muteren voortdurend, want anders zouden zij uitsterven. Dat is dus inherent aan hun bestaan. En aan een flinke griepepidemie overlijden in Nederland met gemak enkele duizenden mensen. Die paar in Mexico kunnen er ook nog wel bij, zou je denken. Dat land heeft immers ruim zes keer zoveel inwoners als Nederland, dus waar hebben we het over?

 Als afschrikwekkende illustratie van waar een pandemie toe kan leiden wordt steevast de Spaanse griep uit de jaren 1918 en 1919 aangehaald. Zonder de persoonlijke ellende die zo'n grieppandemie in individuele gevallen veroorzaakt te willen bagatelliseren kan op grond van de koele historische statistieken echter veilig worden vastgesteld dat zelfs volgens de meest pessimistische schattingen slechts 5% van de wereldbevolking aan deze griep overleed. Realistischer schattingen komen uit op 2 à 3%. Dit betekent dat van elke 100 wereldburgers zo'n 97 de Spaanse griep overleefden. Van een bedreiging van het voortbestaan van de mensheid als geheel was dus nimmer sprake.

Een ander voorbeeld, hoewel geen griep, betreft het SARS virus, dat enkele jaren geleden vanuit China over de aardbol rondwaarde. Deze zeer besmettelijke longziekte domineerde destijds wekenlang de media, waarna de berichtgeving hierover (zoals het zo vaak gaat) een langzame dood stierf. Alles overziend kan nu worden vastgesteld dat er wereldwijd tussen de 8000 en 9000 SARS patiënten zijn geweest, waarvan er 775 aan de ziekte overleden. En dát op een wereldbevolking van meer dan 6.000.000.000 mensen.

Opdat we de zaken in het juiste perspectief blijven zien.

Percolator, voor al uw sterke koffie



Dit artikel verscheen eerder in Het Nieuwe Journaal.
(© RL, mei 2009)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.